Czym jest paradoks w piśmie?

„Pierwsza zasada klubu walki brzmi: nie rozmawiaj o klubie walki”.

To słynne zdanie pochodzi z powieści Chucka Palahniuka z 1996 roku pt. „Fight Club”i robi wrażenie. Nie tylko okrywa klub walki tajemnicą, ale zmusza czytelnika do zatrzymania się i zastanowienia. Czy łamie zasady klubu walki, mówiąc o zasadach klubu walki? To nieprzepuszczalny krąg i doskonałyparadoksliteracki .

Paradoks to narzędzie literackie , które wydaje się sobie zaprzeczać, ale zawiera pewną prawdę, temat lub humor.

Co to jest paradoks?

W literackich paradoksach coś jest nietak. Są to stwierdzenia wewnętrznie sprzeczne, które przeczą logice w taki sposób, że mózg czytelnika robi pauzę. Ta pozorna sprzeczność jest pierwszą warstwą paradoksu.

Drugą warstwą paradoksu jest prawda. Skupiając uwagę czytelnika na paradoksie, zachęca się go do poszukiwania większego znaczenia w stwierdzeniu.

Zazwyczaj autor chce, aby czytelnik miał możliwie płynną lekturę. Jednak od czasu do czasu autor chce, aby czytelnik zatrzymał się i zastanowił nad czymś głębiej. Dokona tego paradoks.

Kiedy używać paradoksu

Głównym celem paradoksu jest skłonienie czytelnika do zatrzymania się, a następnie do myślenia. „Mogę oprzeć się wszystkiemu z wyjątkiem pokusy” – deklaruje lord Darlington w sztuce Oscara Wilde’a z 1893 roku WachlarzLady Windermere. Wygląda na to, że lord Darlington opisywał swoją zdolność do opierania się pokusom, chyba że pokusa ta jest… . . pokusa. Tak naprawdę chce przez to powiedzieć w humorystyczny i okrężny sposób, żenie potrafioprzeć się pokusie. To paradoksalne stwierdzenie.

Inni autorzy posługują się paradoksem, aby odsłonić głębsze prawdy o postaci, jak wHamlecieWilliama Szekspira (ok. 1599–1601).Kiedy Hamlet mówi swojej matce: „Muszę być okrutny, żeby być miłym”, chroni ją przed konsekwencjami jej czynów. Więc chociaż działania Hamleta są surowe, jego intencje są dobre. Nie jest to zupełna sprzeczność, choć na pierwszy rzut oka tak się wydaje, co czyni ją literackim paradoksem.

Zasady pisania paradoksu

Aby stworzyć dobry paradoks, potrzeba sprytnego pisarza i, jak każde dobre pisanie , wymaga to trochę pracy.

Nawet jeśli jest to trudne zadanie, zasady pisania paradoksu są dość proste. Po pierwsze, stwierdzenie musi zawierać oczywistą sprzeczność. Myśl przeciwieństwami. Po drugie, musi istnieć jakiś wniosek lub prawda, którą czytelnik odkrywa po pewnym namyśle.

Jeśli Twoje stwierdzenie zawiera sprzeczności, ale ostatecznie nie ma sensu, nie jest to paradoks literacki. To albo paradoks logiczny, albo błąd.

Paradoks literacki a paradoks logiczny

Paradoks literacki nie ma sensu – ale tylko na początku. Ostatnia część tego zdania – „na początku” – odróżnia je od paradoksów logicznych.

W logicznym paradoksie nie ma rozwiązania. Przeczy zasadom logiki.

Paradoksy literackiemajązakończenie, do którego często dochodzi się rozumem i które wymaga jedynie odrobiny dodatkowego namysłu (co jest dokładnie intencją autora).

Inną istotną różnicą jest to, że przesłania paradoksu literackiego często nie można odnaleźć w jego dosłownym znaczeniu. W rzeczywistości jego dosłowne znaczenie jest często nie na miejscu.

Na przykład w książce Lewisa Carrolla z 1865 r.Alicja w Krainie Czarów(kraina czarów paradoksów, jeśli chcesz zejść do tej króliczej nory ) jest scena, w której Marcowy Zając każe Alicji napić się więcej herbaty.

„Jeszcze nic nie wypiłam” – odpowiedziała Alicja urażonym tonem, „więc nie mogę znieść więcej”.

„Chcesz powiedzieć, że nie możesz wziąćmniej” – powiedział Kapelusznik: „bardzo łatwo jest wziąć więcej niż nic”.

Jest wystarczająco jasne, co Alicja miała na myśli, ale Carroll nie chce, aby czytelnik zastanawiał się, czy Alicja powinna napić się herbaty, czy nie. Istotą tego paradoksu jest wątłość języka, którą przyjmujemy za oczywistość i zapewnienie odrobiny humoru. Gdyby to był logiczny paradoks, Alicja i Marcowy Zając mogłyby krążyć tam i z powrotem w nieskończoność, ale nie oznaczałoby to, że książka byłaby zbyt przyjemna w czytaniu.

Terminy podobne do paradoksu

Istnieje wiele wspaniałych środków literackich, które opierają się na opozycji, aby wywrzeć wpływ na czytelnika. Niektóre ściśle powiązane terminy to:

Antyteza:używanie dwóch rzeczy, które są przeciwieństwami, ale nie są ze sobą sprzeczne.

„To jeden mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości”. —Neila Armstronga

To stwierdzenie antytetyczne – i to bardzo poetyckie. Armstrong stosuje zestawienia (mały krok/wielki skokiczłowiek/ludzkość), ale nie używa żadnych pozornych sprzeczności.

Oksymoron:Oksymorony są podobne do paradoksów, ponieważ również bawią się sprzecznościami. Jednak sprzeczności w paradoksach i w oksymoronach zdarzają się w różnej skali. Oksymoron to sprzeczność między dwoma słowami, a paradoks to sprzeczność między zdaniami, wyrażeniami, a nawet całymi książkami. Innymi słowy, pomyśl o oksymoronie jako o sprzeczności terminów i paradoksie jako o sprzeczności idei.

Ironia:Ironia to sytuacja lub stwierdzenie, które wywraca oczekiwania czytelnika do góry nogami. Innymi słowy, stanie się dokładnie to, czego nie przewidujesz. Oczywiście w prawdziwym życiu ludzie są pełni sprzecznych i nieprzewidywalnych zachowań. Zatem scena zawierająca ironię jest zarówno nieprzewidywalna ,jak ibliższa prawdziwemu życiu, co czyni ją przewidywalną. Czy to paradoks?

Przykłady paradoksów w literaturze

Paradoks ma różną skalę, od dowcipnych jednowierszówek po fabułę całej książki.

Powieść Josepha HelleraParadoks 22z 1961 r . opiera się w całości na paradoksie literackim i zawiera wiele mniejszych paradoksów.

Jednym z paradoksów w tej książce jest to, że tylko szalony człowiek chciałby latać samolotami podczas wojny, ale tylko człowiek rozsądny może to zrobić. Jeśli więc któryś z bohaterów chce iść na wojnę, to znaczy, że jest szalony i dlatego nie może. Ale jeśli nie chce iść na wojnę, to jest zdrowy na umyśle i dlatego zostanie wysłany.

Oscar Wilde słynie z jednowierszowych paradoksów. Na przykład w„Byciu poważnym na serio”, wystawionym po raz pierwszy w 1895 r., pisze:

„Bycie naturalnym to bardzo trudna do utrzymania pozycja”.

Wilde używa paradoksu, aby delikatnie i z humorem przeciwstawić się normom społecznym. W ten sposób postać Wilde'a przyznaje, że bycie „naturalnym” w jego społeczeństwie samo w sobie jest aktem nienaturalnym.

George Orwell używał także paradoksalnych stwierdzeń, aby skomentować absurdalność swoich czasów politycznych. W swojej książceAnimal Farmz 1945 roku napisał:

„Wszystkie zwierzęta są równe, ale niektóre są równiejsze od innych”.

Logicznie rzecz biorąc, jedna rzecz nie może być „równiejsza” od drugiej – to przekreśla znaczenie równości. Ale Orwell nie kwestionuje konwencji matematycznych; zauważa, że ​​w niesprawiedliwym społeczeństwie rolników „równość” straciła znaczenie.

Często zadawane pytania dotyczące paradoksu

Czym jest paradoks w piśmie?

Paradoks na piśmie to stwierdzenie, które wydaje się sobie zaprzeczać, ale po bliższym przyjrzeniu się ujawnia głębszą prawdę, znaczenie lub żart.

Jak zbudowany jest paradoks?

Paradoksem może być zdanie, fraza lub cały temat książki. Zawiera pozorną sprzeczność i głębszą prawdę. Jeśli sprzeczność jest nierozwiązywalna, jest to logiczny paradoks. Jeśli dzieje się to na poziomie pojedynczych słów, jest to oksymoron.

Jaki jest cel paradoksu?

Paradoks zmusza czytelnika do zatrzymania się i zastanowienia. Napotykając pozornie sprzeczne elementy, czytelnik musi krytycznie pomyśleć, aby zrozumieć ich znaczenie.