Czym jest literatura gotycka? 6 Przykłady

Przyjrzyjmy się, czym jest literatura gotycka, jak elementy nadprzyrodzone mogą wiązać się z gotycką fikcją i zbadajmy najsłynniejsze przykłady literatury gotyckiej.

Od Frankensteina po Draculę, literatura gotycka jest podstawą wielu angielskich klas w college'ach i szkołach średnich.

Po raz pierwszy wprowadzona w XVIII wieku literatura gotycka uosabia tematy nadprzyrodzone, tajemnicze i grozy. Od samego początku gatunek ten podzielił się na kilka podgatunków, w tym romans gotycki. Autorzy i czytelnicy lubią pracować nad rozwiązaniem tajemnicy, zwłaszcza gdy czynniki nadprzyrodzone powodują nieoczekiwany zwrot akcji.

Niektórzy autorzy gotyccy są tradycyjnie kojarzeni z literaturą gotycką - na przykład Edgar Allen Poe i Mary Shelley - podczas gdy inni są zwykle kojarzeni z innymi gatunkami literackimi. Niektóre książki, takie jak Jane Eyre, łączą gatunki romansu, literatury gotyckiej i samopoznania.

Tutaj zbadamy, jak definiowana jest literatura gotycka, i przyjrzymy się kilku najbardziej znanym gotyckim powieściom i nowelom.

Czym jest literatura gotycka?

Literatura gotycka to rodzaj fikcji europejskiej, której początki sięgają XVIII wieku. Nazwa Gothic nie była pierwotnie kojarzona z horrorem i krwią; zamiast tego był to po prostu styl średniowiecznej architektury. Wiele powieści gotyckich zostało osadzonych w starych zamkach i klasztorach, a słowo gotyk ostatecznie zaczęło kojarzyć się z tajemnicą i przerażeniem.

Ogólna estetyka strachu, nawiedzenia i tajemnicy jest kojarzona z literaturą gotycką i często pozwala wydarzeniom z przeszłości nawiedzać teraźniejszość.

Często stare budynki są wykorzystywane w scenerii literatury gotyckiej, aby stworzyć poczucie przeszłości, a autorzy tworzą klaustrofobiczne, ciemne otoczenie, które sprzyja nerwowości i niepokojowi. Bohaterowie literatury gotyckiej mogą być mężczyznami lub kobietami i często są bardzo powiązani, zachęcając czytelników do kibicowania głównemu bohaterowi, gdy pracują nad przerażającymi scenariuszami i próbują dotrzeć do sedna problemu opowieści.

Wspólne motywy i cechy literatury gotyckiej

Podczas gdy samo słowo gotyk odnosi się do rodzaju architektury, literatura gotycka często zawiera te same motywy, co budowle gotyckie - mroczne, tajemnicze, chorobliwe, a nawet kryminalne. Motywy nadprzyrodzone mają tendencję do przenikania literatury gotyckiej. Czytelnicy mogą mieć niespokojne lub niesamowite wrażenie, gdy historia się rozwija, łącząc elementy prawdziwego życia i nadprzyrodzonej fikcji, aby trudno było zorientować się, co jest prawdziwe, a co należy przypisać nadprzyrodzonym.

Często z powieściami gotyckimi łączone są elementy czarów lub czarnoksięstwa. Podczas gdy czarodzieje i czarownice mogą nie być fizycznie obecni w gotyckich opowieściach, zaklęcia i mikstury są często używane do posuwania gotyckich historii do przodu. Postacie z powieści gotyckich mogą mieć wizje lub sny, które przepowiadają przyszłość lub ostrzegają ich przed nikczemnymi ludźmi, którzy wejdą w ich życie.

Ustawienia literatury gotyckiej są bardzo zróżnicowane. Wiele gotyckich powieści i nowel jest osadzonych w Europie, gdzie niezliczone stare zamki i rezydencje są stare. W XX wieku w południowych Stanach Zjednoczonych zaczęły pojawiać się niektóre powieści gotyckie. Wiele horrorów napisanych dzisiaj w Ameryce nadal pojawia się na tym obszarze.

Przykłady literatury gotyckiej

1. Frankenstein Mary Shelley

„Wszyscy ludzie nienawidzą nieszczęśników; jakże więc muszę być znienawidzony, który jestem nieszczęśliwy ponad wszystkie żywe istoty! A jednak ty, mój stwórco, nienawidzisz mnie i gardzisz mną, twoim stworzeniem, z którym jesteś związany więzami, które mogą zostać rozwiązane tylko przez unicestwienie jednego z nas. Zamierzasz mnie zabić.

Potwór Frankensteina przeszedł do historii jako jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci literatury gotyckiej. Mary Shelley umiejętnie wykorzystuje historię potwora, aby zgłębić tematy ambicji, życia i człowieczeństwa, tworząc pierwszą powieść science-fiction. Dodanie przez Shelley elementów fantastycznych otworzyło innym autorom drzwi do włączenia nadprzyrodzonych elementów naukowych do ich opowieści, tworząc nowy świat do odkrycia przez czytelników.

2. Dracula Brama Stokera

Kiedy wszystko było gotowe, Van Helsing powiedział:

„Zanim cokolwiek zrobimy, pozwól, że ci to powiem; wynika z wiedzy i doświadczenia starożytnych oraz wszystkich tych, którzy studiowali moce Nieumarłych. Kiedy stają się takimi, wraz ze zmianą przychodzi przekleństwo nieśmiertelności; nie mogą umrzeć, ale muszą żyć wiek po wieku, dodając nowe ofiary i mnożąc zło tego świata; ponieważ wszyscy, którzy umierają w wyniku polowania na Nieumarłych, sami stają się Nieumarłymi i żerują na ich rodzaju. I tak krąg wciąż się poszerza, jak fale na kamieniu rzuconym do wody”.

Dręcząca koszmary wielu ludzi od wieków, historia Draculi została oparta na europejskich podaniach ludowych i Vladzie Palowniku, XV-wiecznym księciu Rumunii. W końcu przyjął imię Dracula. Książę znany był z torturowania swoich ofiar, często wbijając w ich ciała drewniany kołek. Podobnie jak wielu autorów gotyckich, Stoker czerpał inspirację ze świata rzeczywistego i łączył ją z elementami fantastycznymi, by wywołać przerażenie w sercach swoich czytelników.

3. Zamek w Otranto, Horace Walpole

"Ale niestety! mój Panie, co to jest krew! co to jest szlachta! Wszyscy jesteśmy gadami, nędznymi, grzesznymi stworzeniami. Tylko pobożność może nas odróżnić od prochu, z którego powstaliśmy i do którego musimy powrócić”.

Uważany przez wielu literaturoznawców za pierwszą powieść gotycką, Zamek Otranto został opublikowany w 1764 roku. Ogólna scena opisana w książce do dziś stanowi tło dla wielu opowieści grozy. Książka opowiada historię przeklętej rodziny królewskiej, która zmaga się ze skutkami starożytnej przepowiedni. Autora zainspirował koszmar, który miał we własnym domu, neogotyckim budynku w Londynie.

4. Jane Eyre Charlotte Bronte

„Po raz pierwszy znalazłem to, co naprawdę kocham – znalazłem ciebie. Jesteś moją sympatią – moim lepszym ja – moim dobrym aniołem – jestem z tobą związana silnym przywiązaniem. Myślę, że jesteś dobry, utalentowany, piękny: żarliwa, uroczysta pasja zrodziła się w moim sercu; pochyla się ku tobie, przyciąga cię do mojego centrum i źródła życia, owija wokół ciebie moje istnienie – i rozpalając czystym, potężnym płomieniem, stapia ciebie i mnie w jedno”.

Znany jako gotycki romans, Jane Eyre zawiera tematy przynależności, miłości, rodziny, religii oraz roli, jaką wiara w duchowość i siły nadprzyrodzone może odgrywać w życiu człowieka. Podczas gdy historia Jane Eyre zagłębia się w wiele elementów typowo kojarzonych z powieściami gotyckimi, opowieść o dojrzewaniu zmaga się również z walką między desperackim pragnieniem miłości kogoś innego a nauczeniem się bezwarunkowej miłości do siebie.

5. Tajemnice Udolpho Ann Radcliffe

„Dobrze poinformowany umysł jest najlepszym zabezpieczeniem przed zarazą głupoty i występku. Pusty umysł zawsze szuka wytchnienia i jest gotów pogrążyć się w błędzie, uciec od ospałości bezczynności. Przechowuj go pomysłami, naucz go przyjemności myślenia; a pokusom świata zewnętrznego przeciwstawią się gratyfikacje płynące ze świata wewnętrznego”.

Jeden z pierwszych gotyckich romansów, The Mysteries of Udolpho, bada życie Emily St. Aubert. Podczas gdy bohaterka przechodzi przez swoje życie uczuciowe, musi również zmierzyć się ze śmiercią rodziców, przeprowadzką po kraju i ostatecznie zamieszkać w zamku nękanym przez nadprzyrodzone problemy. Oprócz zarówno humorystycznych, jak i przerażających wcieleń w miłość i życie, czytelnicy cieszą się także widząc, jak Emily w końcu ucieka od trudnego życia w ramionach tajemniczego kochanka.

6. Upadek domu Usherów Edgar Allan Poe

„Możliwe, pomyślałem, że zwykłe odmienne ułożenie szczegółów sceny, szczegółów obrazu, wystarczyłoby do zmiany, a może do zniszczenia jego zdolności do bolesnego wrażenia; Kierując się tą myślą, doprowadziłem konia do urwistej krawędzi czarnego i ponurego stawu, który leżał w niewzruszonym blasku obok mieszkania, i spojrzałem w dół — ale z dreszczem jeszcze bardziej przejmującym niż poprzednio — na przemodelowany i odwrócone obrazy szarej turzycy, upiornych pni drzew i pustych, podobnych do oczu okien.

Znany ze swoich zapadających w pamięć wierszy i opowiadań, Edgar Allan Poe jest synonimem literatury gotyckiej. Narrator uważa, że ​​w opowiadaniu dom jego przyjaciela nabrał złej energii. Poe fachowo opisuje otoczenie domu i dziwne wydarzenia, które dzieją się w środku podczas jego wizyty. Zarówno tajemnicze choroby, jak i zmieniające się osobowości są trudne do wyjaśnienia dla narratora, pozwalając czytelnikowi poruszać się tam iz powrotem między prawdziwym światem a fantastyczną wyobraźnią Poego.

Aby poznać nasze, sprawdź te 15 najlepszych klasycznych książek literackich, które musisz przeczytać!